Hulpmiddelen bij autisme: auditieve overprikkeling voorkomen

Het is bekend dat mensen met autisme gevoelig zijn voor prikkels uit hun omgeving. Prikkels zoals licht, aanrakingen en geuren kunnen zeer heftig binnenkomen en zijn moeilijk te filteren. Vooral gevoeligheid voor geluiden komt bij autisme veel voor.

Zelf ben ik zeer gevoelig voor omgevingsgeluiden en kan hierdoor gestrest en zelfs overprikkeld raken. Denk maar aan druk gepraat in een kleine ruimte, muziek bij de buren en gejengel van kinderen. Maar hoe ga je om met deze auditieve overprikkeling? Hoe kun je jezelf ertegen beschermen?

Obsessie voor geluiden

Jaren geleden woonde ik in een mooi koopappartement. Het was echt een fijne woning, met een prachtige keuken en twee slaapkamers. Voor mij alleen ruimte genoeg!

Na het eerste jaar veranderde er iets: het stel dat boven me woonde kreeg een zoon. Aangezien het nogal gehorige appartementen waren, hoorde ik de baby geregeld huilen. Toch viel het in het begin nog mee. Pas toen het kind begon te lopen, begon de ellende. Dagelijks hoorde ik gestommel, gespeel en gejengel. Alles dreunde als mokerslagen door mijn plafond, als klappen die recht in mijn gezicht sloegen. Het leek wel alsof ik er totaal niet aan kon ontsnappen.

Mijn bovenbuurvrouw werkte ook nog eens onregelmatige diensten, waardoor ik geen idee had wanneer zij en het kind thuis zouden zijn. In mijn beleving ging het gestommel urenlang door, bijna de hele dag. Steeds meer begon ik erop te letten. Ik wist precies wanneer ze thuis waren en wanneer niet. Ik hield hun auto als een havik in de gaten, hopend dat die niet op de parkeerplaats zou staan. Meestal betekende dat dat ze weg waren. Als ik even weg was en terug naar huis fietste, was het een zware domper als de auto er stond. Soms bleef ik expres langer weg, om maar niet thuis te hoeven zijn.

Ik voelde me ontzettend onrustig door al het gestommel. Ik kreeg hartkloppingen, slapeloosheid en een totaal wanhopig gevoel. Het was verschrikkelijk om geen controle te hebben over deze indringende geluiden. Tegelijkertijd was het ik mij ervan bewust dat een ander ze waarschijnlijk niet eens zou opmerken. Ik wist dat ik gevoelig was voor geluiden en het probleem deels bij mij lag.

Maar wat kon ik doen? Ik had mijn muziek al veel vaker aan dan ik wilde, om het geluid te verdringen, en dan nog hoorde ik het. Er leek geen ontsnapping mogelijk. En ik zou in mijn eigen huis toch zeker geen oordopjes hoeven dragen?

Hulpmiddelen bij auditieve overprikkeling

Ja, toch wel. Na heel wat gesprekken met hulpverleners heb ik mij erbij neergelegd dat oordopjes soms gewoon nodig zijn. Tegenwoordig probeer ik mijzelf maar te beschermen. Ik weet dat ik mijn omgeving niet kan veranderen en beter zelf naar een oplossing kan zoeken. Gelukkig zijn er verschillende hulpmiddelen om te gebruiken.

1. Oordopjes

Oordopjes bestaan in allerlei soorten en maten. Je hebt de allergoedkoopste, die de vorm van een klein schuimrubberen buisje hebben en in vorm geknepen kunnen worden. Andere zijn voorgevormd en daardoor wat comfortabeler. Ook heb je nog oordopjes die voor je op maat gemaakt worden.

Zelf heb ik oordopjes van het merk Pluggerz (te koop bij de drogist). Ik heb zowel de variant om te slapen als die voor in het vliegtuig. Ik moet zeggen dat ik ze zelden gebruik. Ik vind het gevoel van oordopjes in mijn oren gewoonweg niet prettig. Ook lukt het me niet om ermee te slapen. Ik krijg dan een heel benauwd gevoel, alsof ik geen controle heb omdat ik minder goed hoor.

Welke oordopjes ik ook gebruik, er is één ding waar ik ben achter gekomen: geen enkele variant neemt geluiden compleet weg. Geluiden worden in meer of mindere mate gedempt, maar ik hoor altijd wel iets. Toch kan het rust geven om ze te dragen. Ik erger me dan minder aan omgevingsgeluiden, omdat ze minder hard binnenkomen, waardoor ik minder gestrest raak.

2. Gehoorbeschermers

Ook gehoorbeschermers bestaan in allerlei soorten en maten. Omdat ik graag iets goeds wilde hebben, heb ik jaren geleden gehoorbeschermers van het merk Peltor gekocht, de Peltor 3M. Deze gehoorkappen worden in de bouw gebruikt, bijvoorbeeld bij het boren. Mijn model beschikt ook nog over een FM-radio en audio-ingang, zodat je naast het dempen van het omgevingsgeluid muziek kunt luisteren.

Ik moet zeggen dat ik best veel aan deze gehoorbeschermers heb. Als ik omgevingsgeluiden echt zat ben, dan zet ik mijn gehoorbeschermers op, meestal thuis. Geluiden worden zeer goed gedempt. Uiteraard hoor ik harde geluiden nog wel, maar ze komen niet meer zo intensief binnen. Als ik ook nog muziek aan zet, kan ik mij echt goed van de omgeving afsluiten. Jammer genoeg is de muziekkwaliteit matig, maar uiteindelijk is demping van het omgevingsgeluid mijn prioriteit.

Gehoorbeschermers hebben wel wat nadelen. Ik vind ze nogal hard op mijn oren drukken, waardoor het na een half uur zeer begint te doen, en ze zijn vrij zwaar. Verder gebruik ik ze niet snel in het openbaar, want het ziet er nogal raar uit.

3. Geïsoleerde oordopjes voor muziek

Tegenwoordig bestaan er ook prima oordopjes voor muziek. Na flink vergelijken op internet besloot ik uiteindelijk oordopjes van het merk Shure aan te schaffen. Dit merk wordt veel gebruikt in de muziekindustrie, bijvoorbeeld in studio’s. Ik bedacht me dat het dan wel goed moet zijn.

Mijn oordopjes van Shure zijn in-ear oordopjes met geluidisolatie. Dat betekent dat ze deels in je oren zitten, net als gewone oordopjes. Dit is dan ook het deel wat het omgevingsgeluid dempt.

Deze oordopjes gebruik ik het liefst in het openbaar vervoer. Ik sluit ze dan aan op mijn telefoon om muziek te luisteren. Ik moet zeggen dat ze echt goed dempen. Natuurlijk hoor ik nog wel iets, maar het is me geregeld voorgekomen dat ik niet doorhad dat de conducteur mijn kaartje wilde controleren.

Ook als de muziek uitstaat, worden geluiden gedempt. Soms heb ik even geen zin in muziek, maar dan doe ik ze toch in. De muziekkwaliteit is trouwens geweldig. De demping van het omgevingsgeluid zorgt er bovendien voor dat ik de muziek niet hard hoef te zetten. In het vliegtuig is dat heel prettig, want de motoren van het vliegtuig zijn hierdoor niet meer zo storend. Het is wel even wennen om deze oordopjes goed in te krijgen.

5. Een koptelefoon met noise cancelling

Mijn laatste aankoop (en helaas de duurste) is een koptelefoon met noise cancelling. Ik heb jaren gewacht tot ik eindelijk tot aankoop over ging, gewoon omdat deze koptelefoons zo ontzettend duur zijn. Ik wilde niet het goedkoopste model, bang dat het niet goed zou werken. Volgens reviews op internet was er nogal een verschil in kwaliteit, vooral van de noise cancelling. En dat is nu juist wat goed moet werken.

Uiteindelijk kocht ik met veel korting een koptelefoon van het merk Sennheiser, de PXC 550. Dit model kwam naast het topmodel van Bose als beste uit de test. Het handige van de Sennheiser is dat die meerdere standen noise cancelling heeft. Zo kun je de noise cancelling uitzetten, op een lichte stand zetten of maximaal.

In het begin was ik bang voor bijwerkingen van de noise cancelling. Op internet staan nog wat verhalen van mensen die er misselijk of draaierig van worden.  Gelukkig heb ik hier niet tot nauwelijks last van. Misschien is het ook een kwestie van gewenning.

Ik moet zeggen dat ik matig tevreden ben over mijn aankoop. Eerlijk gezegd had ik veel meer van de noise cancelling verwacht, misschien zelfs dat het het volledige omgevingsgeluid zou wegfilteren. Dit is zeker niet het geval. Als ik de noise cancelling maximaal heb staan, kan ik mijn konijnen bijvoorbeeld nog uit de drinkfles horen drinken. Harde geluiden gaan er gewoon doorheen. Zachtere geluiden, bijvoorbeeld het geroep van mijn gamende buurjongen, worden goed gefilterd, vooral op de maximale stand. Zo kan ik mij echt in mijn cocon terugtrekken.

Ik gebruik deze koptelefoon vooral bij tv kijken. Ik word namelijk snel afgeleid en vind het heerlijk om met de koptelefoon helemaal in een film op te gaan. De geluidskwaliteit is echt geweldig, maar dat mag ook wel voor wat ik ervoor betaald heb. Hij is ook draadloos, dus er zit geen draad in de weg. Een nadeel vind ik dat de oorschelpen na een tijd wat oncomfortabel worden. Ik blijf het onprettig vinden om iets op mijn hoofd te dragen. De koptelefoon is niet heel zwaar, maar uiteindelijk begin ik het gewicht wel te voelen.

Doodstil bestaat niet

Zoals je ziet heb ik door de jaren heen verschillende aankopen gedaan om auditieve overprikkeling te verminderen. Verminderen is hier het juiste woord, want wegnemen lukt gewoonweg niet. Welk hulpmiddel ik ook gebruik, bepaalde geluiden gaan er altijd dwars doorheen. Ook kun je trillingen van geluiden, bijvoorbeeld van gestommel, niet weg krijgen.

Behalve hulpmiddelen komt er dus ook een stuk acceptatie bij kijken. Ik weet dat ik altijd gevoelig zal zijn voor geluiden. Dit is nu eenmaal hoe ik ben en de omgeving zal zich niet aan mij aanpassen. Toch is het fijn dat de hulpmiddelen er zijn.

Heb jij ervaring met hulpmiddelen bij auditieve overprikkeling? Wat werkt voor jou goed?