De coronaepidemie is intussen al zo’n twee jaar aan de gang. Ik kan mij nog goed herinneren dat we voor het eerst in lockdown gingen. De hele wereld leek op zijn kop te staan. Tegelijkertijd ontstond er een rust die ik niet eerder had meegemaakt. De straten waren stiller en het vliegverkeer lag zo goed als plat. Het was een hele verandering voor mij, met mijn autisme. Toch heb ik mij tot nu toe heel goed door deze periode heengeslagen. Hoe doe ik dat eigenlijk?
Ik heb al aardig wat tegenslagen in mijn leven meegemaakt: een burn-out, het verlies van mijn koopflat en bedrogen worden in een relatie. De coronaepidemie is voor veel mensen heel heftig. Opeens mag je van alles niet. Iedereen is beperkt, want opeens kun je niet meer uitgaan en winkelen. Opeens kun je niet meer zomaar op vakantie. Opeens moet je afstand houden van anderen. Opeens is alles anders.
Je zou zeggen dat dit voor iemand met autisme het recept is voor een crisis. Mensen met autisme kunnen vaak moeilijk omgaan met veranderingen. Toch ga ik er verrassend goed mee om.
Mijn hele leven al aanpassen
Soms vraag ik mij af waarom ik er zo goed mee omga. Maar ik denk dat ik het wel weet: net als veel anderen met autisme ben ik niet anders gewend dan me altijd aan te passen. Ik ben nu eenmaal anders dan andere mensen. Voor mij geldt dat veel dingen in het leven niet vanzelfsprekend zijn: zonder stress een dagje uit, rustig boodschappen doen, functioneren in de maatschappij en de omgang met anderen.
Terwijl een lockdown voor de gemiddelde mens levensontwrichtend kan zijn, is het voor mij slechts iets wat erbij komt. Ik ben al gehard door het leven, want de wereld pas zich al nooit aan mij aan.
Afstand houden
Afstand houden is voor mij juist prettig. De anderhalfmeterregel mag van mij altijd wel gelden. Ik hou er niet van om aangeraakt te worden of dicht op anderen te staan, bijvoorbeeld bij de kassa. Ik kan niet goed tegen drukte en kan pas winkelen als de kinderen naar school zijn. Altijd moet ik nadenken of het ergens druk of rustig is, want anders kan het mij duur komen te staan. Overprikkeling en oververmoeidheid liggen op de loer.
Voor mij is winkelen op afspraak dan ook een geweldige uitvinding. Wat was het fijn om vooraf te weten dat een winkel rustig is. Natuurlijk was de tijdsdruk minder fijn, maar daar kon ik mij op voorbereiden met een boodschappenlijstje. En sommige winkels namen het niet zo nauw met de tijd.
Alleen zijn
Ik kan mij voorstellen dat het voor veel mensen moeilijk is om veel alleen thuis te zijn en vrienden en familie minder te zien. Voor mij is er ook op dat vlak niet heel veel veranderd. Ik ben altijd al goed geweest in het mijzelf vermaken. Ik ben graag alleen thuis en heb veel alleentijd nodig. En vrienden en familie zie ik al niet wekelijks.
Verder ben ik ook geen uitgaander. Een avondje stappen deed ik al niet meer. Wel hou ik erg van uit eten gaan, dus dat mis ik wel. En als de winkels gesloten zijn vind ik het soms lastig dat ik niet naar de kringloop kan. Daar kom ik namelijk wel graag. Los daarvan kan ik bijna alles online bestellen.
Ik moet hierbij wel zeggen dat ik sinds anderhalf jaar een vriend heb. Ik vermoed dat dit mij zeker geholpen heeft tijdens de pandemie. Ik heb dus wel sociaal contact en voel mij niet eenzaam. Ik vraag mij wel eens af hoe de pandemie voor mij geweest zou zijn als ik mijn vriend niet had ontmoet.
Meer rust
Mij heeft corona vooral meer rust gegeven. Natuurlijk ben ik wel eens bang om ziek te worden. Maar vooral in het begin was het heerlijk hoe rustig de straten waren, hoe rustig het op de weg was en in de lucht. Er is altijd zoveel geluid. En hoewel ik lockdowns niet heel prettig vind, ervoer ik momenten dat het wel zo mocht blijven.
Eindelijk herkenning
Een van de mooiste momenten het afgelopen jaar vond ik dat mensen met een negatief testbewijs eindelijk weer konden feesten. Niet vanwege het gefeest, maar omdat ze massaal overprikkeld raakten. Uiteraard wens ik niemand overprikkeling toe, maar ik vond het zo opvallend! Eindelijk ervoeren niet-autisten hoe het is om overprikkeld te zijn van een uitje. Het is voor niet-autisten soms lastig om overprikkeling te begrijpen. Ik vond het mooi dat dit nu eindelijk veranderde en ergens voelde ik me ineens minder alleen in mijn autisme.
Zoals ik zei moet ik mij mijn hele leven al aanpassen aan de wereld van niet autisten. Dat niet-autisten zich nu eindelijk ook moeten aanpassen werkt ergens troostend. Nu weten zij ook hoe het is. Misschien komt er nu meer begrip voor zaken als overprikkeling en oververmoeidheid. Ik voel mij iets minder een buitenstaander.
Mijn werk als ervaringsdeskundige
in mijn werk als ervaringsdeskundige bij MEE zijn er wat kleine aanpassingen gekomen. Zaken als vergaderingen en intervisie vinden nu via Zoom plaats. Aan de ene kant vind ik dat jammer, want ik zie mijn collega’s graag, maar het scheelt de energie die ik kwijt ben aan reizen.
Verder heeft corona mij geïnspireerd om een online lotgenotengroep autisme op te zetten. Deze groep draait al een tijd met succes, ook als fysiek afspreken wel mag. En ik heb online trainingen gegeven. Er zijn dus juist mooie dingen uit voortgekomen.
Cliëntcontact verloopt momenteel fysiek of via Zoom. Ik vind het fijn dat beeldbellen normaal is geworden. Natuurlijk vind ik fysiek afspreken prettig, maar vooral bij een langere reistijd scheelt het me heel veel energie om online af te spreken. Uiteindelijk voel ik mij thuis ook het prettigst, in mijn eigen omgeving.
Structuur
Ik denk dat het heel veel scheelt dat ik structuur heb gehouden. Voor mij is het vrijwilligerswerk grotendeels doorgegaan. Verder is mijn structuur al grotendeels gebaseerd op thuis zijn. En het lukt mij nog steeds bijna dagelijks een stuk te wandelen.
Begrijp mij niet verkeerd; ik zal blij zijn als de pandemie voorbij is of als corona op een leefbare manier aanwezig is, waarbij lockdowns niet meer nodig zijn. Ik zal blij zijn als alles weer normaal is. Maar ik ben gewoon blij dat ik goed met deze tegenslag kan omgaan. Ik voel mij sterk en krachtig.
Hoe is dit voor jou? Lijd jij erg door de coronacrisis of ga je er juist goed mee om?