Eens in de zoveel tijd overkomt het mij weer: dan kan ik alleen maar op het negatieve focussen. Dit kunnen lichamelijke kwaaltjes zijn, zoals een opgeblazen gevoel, maar ook dingen van buitenaf, zoals geluiden bij de buren.
Bij al deze dingen merk ik telkens hetzelfde patroon: ik kan er alleen nog maar mee bezig zijn. Loslaten lukt totaal niet. Het is gewoon een obsessie die mijn hele leven even op stelten zet. Maar hoe doorbreek je zoiets?
Continu lucht inslikken
Voor veel mensen lijkt dit misschien een onschuldig ongemak, maar voor mij is het gewoonweg naar: hyperventileren en daardoor dag en nacht te veel lucht inslikken. Het resultaat is een opgeblazen gevoel en continu moeten boeren.
Iemand zonder autisme zou waarschijnlijk zijn schouders ophalen en het accepteren. Natuurlijk is het even vervelend, maar het gaat vanzelf weer over. Bij mij werkt dat anders. Als ik zoiets voel dan kan ik er alleen nog maar aan denken. Hoe langer het blijft, hoe groter mijn angst dat het nooit meer overgaat. Rationeel snap ik ook wel dat het altijd overgaat, maar dat helpt op dat moment niet. Ik heb er ontzettend veel last van en kan er werkelijk wanhopig door worden.
Slapeloosheid
Het vervelendste is dat dergelijke klachten mij uit mijn slaap houden. Niet alleen het opgeblazen gevoel, maar ook ‘onschuldige’ klachten bij griep/verkoudheid houden mij uit mijn slaap. Dan kan ik alleen nog maar die verstopte neus voelen, mijn gespannen gezicht en misselijkheid.
Ik heb al van alles geprobeerd om de focus te doorbreken:
- Meditaties uit de mindfulness
- Me op mijn voeten concentreren
- Aan andere dingen denken
Niets helpt als de obsessie in volle glorie aanwezig is, wel als het lichte ongemakken zijn. Het resultaat is nachtenlang wakker liggen. In zo’n periode voel ik me brak, wanhopig en kan ik amper nog functioneren. De obsessie neemt mijn hele leven over. Alles draait om mijn ongemakken.
De focus doorbreken
Is er dan helemaal niets wat helpt? Jawel, hoor, maar dat duurt vaak even. Het lijkt soms wel alsof ik eerst een week obsessief moet zijn, alsof ik eerst in een diep dal moet raken voordat ik eruit kan klimmen. Pas als het ergste punt bereikt is en het niet erger kan, komt er licht aan de horizon. Vaak heb ik dan al mijn afspraken en werk al afgezegd.
Het punt is dat er bij mij een onderliggende angst is: faalangst. Ik ben bang om alles te verliezen, zoals werk en sociale bezigheden. Het lijkt bijna wel zelfdestructief, alsof ik de boel saboteer, waardoor ik inderdaad alles verlies en ook niet meer bang hoef te zijn. Als ik dit punt heb bereikt, kan ik opeens wel de focus doorbreken.
Afleiding als medicijn bij obsessies
Gelukkig hoef ik niet altijd tot dit punt te gaan. Ik heb gemerkt dat afleiding ook goed helpt om dergelijke obsessies te doorbreken.
Het moet wel echte afleiding zijn. Een boek lezen werkt vaak niet. Dan voel ik alsnog alles in mijn lijf. Echte afleiding is bewegen, zoals wandelen of zwemmen. Ook helpt afspreken met vriendinnen mij of even winkelen in de stad.
Vaak merk ik tijdens deze afleiding dat de focus even doorbroken wordt. Soms schrik ik er zelfs van dat ik even niet aan mijn ongemakken dacht. Tegelijkertijd krijg ik het vertrouwen terug dat het dus wel kan. Langzaam groeien de momentjes van niet-focussen en vind ik mijzelf terug. Dit alles kan wel dagen of zelfs weken duren.
Accepteren
In dit proces probeer ik vooral te accepteren. Ik accepteer dan dat ik nu eenmaal autisme heb en dat dit bij mij hoort. Het accepteren van ‘falen’ vind ik nog erg moeilijk. Mijn verantwoordelijkheidsgevoel richting werk is zo groot dat ik het verschrikkelijk vind om niet te kunnen werken en dus anderen teleur te stellen. Maar ook dit hoort natuurlijk bij mij. Ik ben niet voor niets ervaringsdeskundige.
Niet kunnen loslaten bij autisme
Veel mensen met autisme vinden het moeilijk om dingen los te laten. Dat kunnen gedachten, gevoelens of dingen uit het verleden zijn. Ik vermoed dat dit de reden is waarom ik zo obsessief met mijzelf bezig kan zijn. Het loslaten lukt gewoon even niet.
Hoe werkt dat bij jou? Kun jij dingen ook moeilijk loslaten?