Heb je wel eens de neiging om gedachteloos te zitten friemelen? Aan de zoom van je mouw, je oorbel of een haarlok? Dan was je hoogstwaarschijnlijk aan het fidgeten. Vooral mensen met autisme kunnen het fijn vinden om gedachteloos aan iets te friemelen, bijvoorbeeld tijdens de les of een vergadering. Het leuke is dat er tegenwoordig allerlei fidget toys bestaan. Daarom heb ik er een aantal voor jullie getest. Welke functies zijn er en zijn ze onopvallend te gebruiken?
Bekijk ook de video onder aan dit artikel
Wat is fidgeten?
Zelf dacht ik dat ik helemaal niet zo’n fidgettype was. Totdat ik de fidget toys ontdekte. Opeens besefte ik dat ik zelfs zonder deze leuke fidgets geregeld aan het fidgeten was: aan een kettinkje, oorbel, balpen of aan het haar van mijn vriend. Vooral als ik bij iemand op bezoek was of in een vergadering zat, zat ik gedachteloos te friemelen.
Misschien herken je het wel dat iemand de hele tijd op een balpen zit te klikken. Nou, dat is dus fidgeten. Niet altijd leuk voor de omgeving. Ik heb wel eens iemand in een Zoom-overleg meegemaakt die ogenschijnlijk nerveus met de muis zat te klikken. Wat een gefidget!
Waarom fidgeten mensen?
Waarom is het toch zo fijn om te fidgeten? En waarom vinden juist mensen met autisme dit zo fijn?
Mensen met autisme hebben een prikkelgevoeligheid, waardoor alle prikkels tegelijkertijd binnenkomen. Denk maar aan geluiden, de dingen die je ziet, aanrakingen en geuren. Je kunt je vast wel voorstellen wat voor waterval aan prikkels dit veroorzaakt, met mogelijk overprikkeling tot gevolg. Hoe moet je je dan concentreren op de les, een gesprek of een vergadering?
Fidgeten kan helpen je te concentreren. Voor buitenstaanders klinkt dit misschien gek: iemand lijkt volledig in beslaggenomen door een fidget spinner, fidget cube, nagelbijten of een lipje aan zijn tas. Hoezo concentratie?
Nou, ik kan je vertellen dat de concentratie met een fidget toy waarschijnlijk veel hoger is dan wanneer iemand je daadwerkelijk geïnteresseerd aankijkt. Door het fidgeten gaat de aandacht inderdaad deels naar de fidget toy. Hierdoor worden echter een hoop andere prikkels geëlimineerd. Je hoeft je dan namelijk niet meer bezig te houden met de nerveuze handbewegingen van de docent, mogelijk (veel te indringend en confronterend) oogcontact, je eigen onrustige handen (die zonder fidget toy niet weten wat ze met zichzelf aan moeten) en hoe je mogelijk overkomt. Zo kun je je volledig concentreren op wat er wordt verteld.
Heb je wel eens aantekeningen gemaakt tijdens een college of lezing? Dit zou je met het effect van fidgeten kunnen vergelijken. Doordat je aan het schrijven bent, kun je even niet om je heen kijken. Even los van wie niet in staat is om zowel te luisteren als te schrijven – ook hierbij schakel je tijdelijk prikkels uit. Misschien zie je wel eens mensen tekeningetjes (doodles) maken tijdens de les of een telefoongesprek. Soms is dat verveling, maar het kan hetzelfde effect of doel hebben.
Fidget toys zijn voor meer geschikt dan bovenstaande voorbeelden. Ze helpen namelijk ook goed bij:
- stress en nervositeit
- onrustige handen
- verveling
- angst
En laat deze klachten nu net vaak voorkomen bij mensen met autisme. Een fidget toy kan een redding zijn bij opkomende paniek, omdat je iets hebt wat afleidt. Een angstig kind durft misschien toch mee, omdat hij zijn fidget toy heeft om mee te spelen of zich op te focussen (in plaats van die enge, onbekende volwassene). Spanningen kunnen worden afgevloeid doordat je handen in beweging zijn.
De fidget toy test
Dan is het nu tijd om over te gaan tot de fidget toy test. Voor dit artikel heb ik ter promotie verschillende fidgets gratis toegestuurd gekregen. Vervolgens zijn ze door zowel mij als mijn vriend (ook met autisme) grondig getest:
- De Pop It Fidget Toy
- De Fidget Cube
- De Tangle
- De Charmin’s Turning Anxiety Fidget Ring, Shiny Staal
Verder test ik voor de volledigheid ook nog de bekende fidget spinner, die wij op kantoor hadden liggen.
Popitgoeds Pop It Fidget Toy
Vind jij bubbeltjesplastic (noppenfolie) ook zo geweldig? Ik ken mensen die ogenschijnlijk neurotisch de met lucht gevulde bubbeltjes een voor een laten knappen. Ze lijken niet tot rust komen voordat alle bubbeltjes zijn geknapt. En ik moet zeggen dat deze bezigheid heel veel voldoening geeft. Niet alleen het gevoel dat een bubbeltje knapt, maar ook het geluid voelt heerlijk aan. Er ontstaat direct een blij gevoel. Het kan echter ook iets dwangmatigs hebben: pas als werkelijk alle bubbeltjes zijn geknapt, is er rust. Tenzij er een complete rol ergens in huis blijkt te liggen.
De Popitgoeds Pop It Fidget Toy van Ecommgoeds doet erg aan noppenfolie denken. De van siliconen gemaakte toy bevat bubbels die je kunt indrukken. Zodra je een bubbel indrukt, hoor je een popgeluid. Dit doet denken aan het plofje dat je hoort als je een bubbeltje van noppenfolie kapot drukt. Het lijkt er trouwens op dat de pop aan de ene kant net een beetje anders klinkt dan aan de andere kant. Je kunt dus een favoriete kant hebben.
Ik moet zeggen dat ik deze fidget er in eerste instantie vooral heel leuk vond uitzien. Ecommgoeds verkoopt namelijk hele kleurrijke limited editions – een feest voor het oog. Eenmaal in mijn bezit bleek de Pop It Fidget een waar succes. Wat is het heerlijk om de bubbels te laten poppen! En wat voelt het materiaal fijn en zacht aan. Hoewel van siliconen gemaakt, lijkt het oppervlak wel een fluwelen laagje te hebben: erg fijn om aan te raken.
Als snel zat ik tijdens het tv-kijken fanatiek te poppen. Maar ook mijn vriend moest eraan geloven: voor hem was namelijk speciaal een tweede exemplaar toegestuurd. Al snel zaten we tijdens onze langdurige beeldbelsessies te poppen. Ik moet wel zeggen dat dit op den duur vooral begon af te leiden. Tijdens een serieus gesprek was de fidget op magische wijze in mijn handen beland. Na een paar pops kreeg ik De Blik: je doet het weer!
En dat kan ook meteen het nadeel zijn van fidgets die geluid maken. Terwijl het poppen oorstrelend is voor de eigenaar, kan het irritant zijn voor omstanders. Dit geldt uiteraard voor veel fidget toys. Niet voor niets zijn veel fidget toys uit klaslokalen verbannen.
De rustgevende, voldoening gevende Pop It Fidget Toy is vooral leuk voor thuis, in reeds luidruchtige ruimtes of voor enthousiaste omstanders. Maar erg discreet is hij niet. Ik denk dat er heel wat blikken op je vallen als je hem tijdens een vergadering uit je tas haalt en begint te poppen. Hij is ook best groot, trouwens.
Maar op de juiste locatie kun je er van alles mee: ik geniet ervan om allerlei patronen in te drukken. Volgens Ecommgoeds kun je er ook spelletjes mee doen: kinderen kunnen om de beurt een rij bubbels poppen. Hier kun je natuurlijk allerlei variaties voor bedenken en zelfs wedstrijden. Wie popt het snelst?
Voor mij persoonlijk is deze fidget een favoriet. Hij ligt graag naast me op de bank, zodat ik hem te allen tijde kan pakken.
Verkoper: Ecommgoeds
Prijs: €9,95
Fidget Cube
Een bekende fidget toy is de Fidget Cube. De Fidget Cube is een kubus met aan alle zijden een of meer functies. Zo kun je een schakelaartje en knopjes indrukken, glijden, draaien en rollen – allerlei manieren om je handen in beweging te houden. Heerlijk als je last hebt van onrustige handen, nerveus bent en iets zoekt om je bezig te houden.
Het fijne aan de Fidget Cube is dat je meerdere functies in één hebt. Afhankelijk van je behoefte kun je de functie kiezen waar je zin in hebt. Dit kan namelijk per moment en situatie verschillen. Vind je het heerlijk om een schakelaartje in te drukken? Dat kan, met bijbehorende klik. Druk je liever het knopje van een pen in? Ook die knopjes zijn aanwezig. Maar je kunt ook over een kuiltje/ribbeltje wrijven, aan wieltjes draaien en een metalen kogeltje rollen.
De Fidget Cube is klein genoeg om discreet gebruikt te kunnen worden. Zo kun je er op je werk onopvallend mee onder je bureau zitten, zolang je maar de stille functies gebruikt. Dat is ook meteen een van de pluspunten van de Fidget Cube: er is rekening gehouden met de geluidsproductie. Stille functies zijn het kuiltje om over te wrijven, de rollerbal en enkele balpenknopjes. Mijn vriend en ik zijn extra enthousiast over het feit dat de stille balpenknopjes dusdanig veren alsof je daadwerkelijk een balpen indrukt. Dit is bij een van de merkloze varianten in ons bezit niet het geval.
Dat de Fidget Cube daadwerkelijk discreet is, is meermaals bewezen toen mijn vriend hem tijdens een online autisme lotgenotengroepen gebruikte. Soms zag ik de fidget even in beeld verschijnen, terwijl ik er totaal niets van had gemerkt. Vooral mijn vriend kan zonder Fidget Cube het huis niet verlaten. Hij is compact genoeg voor in je jaszak, tas of je handpalm.
Ik kan weinig minpunten ontdekken aan de Fidget Cube. Het enige wat mij opviel is dat het prachtige doosje waarin hij wordt geleverd nogal moeilijk te openen is. Toen het mij eindelijk lukte, vloog het doosje met een boog door de lucht. Oeps. Verder vind ik het ‘lichtknopje’ net iets te weinig tegendruk geven in vergelijking tot onze merkloze variant. Die klikt net iets fijner. Maar dat is smaakafhankelijk.
Fabrikant: Fidget Cube
Prijs: €15 – €20
Tangle© Jr
De Tangle ziet eruit als een dikke ketting/kabel die je allerlei kanten op kunt draaien en buigen. Je kunt hem dan ook lekker in de knoop draaien, om je hand of vingers wikkelen of er een spiraal van maken. Er is van alles mogelijk!
In eerste instantie vroeg ik mij af in hoeverre deze fidget bij mij zou passen. Toch – na een aantal keer proberen – kreeg ik de smaak te pakken. Je kunt er lekker mee frummelen als je met iemand in gesprek bent, onderweg bent of YouTube aan het kijken bent. Helemaal gedachteloos ging dit ook weer niet: mijn creatieve brein liet mij al snel allerlei vormpjes creëren: het circuit van Zandvoort, bloemen en artistieke hoogstandjes. Maar er gedachteloos mee draaien en buigen geeft ook veel voldoening. Je kunt hem letterlijk in de war maken (een tangle), om hem vervolgens weer vakkundig uit de war te halen. Mijn autistische brein, dat dingen graag geordend ziet, vond vooral het ontwarren heerlijk.
Pas alleen wel op dat je niet te hard trekt: één keer kende ik mijn eigen krachten niet en trok ik de Tangle los. Hij bestaat namelijk uit schakels die kunnen draaien. Gelukkig was er niets aan de hand. Ik klikte hem eenvoudig weer vast.
Een groot voordeel van de Tangle is dat hij grotendeels stil is. Tijdens een van de autisme lotgenotenbijeenkomsten bleek iemand al een uur lang aan het ‘tangelen’ te zijn, zonder dat ik iets had gemerkt. Prima dus om mee te nemen naar de les of naar het werk. En je hoeft niet snel geïrriteerde blikken te verwachten van partners of familieleden op de bank. Tenzij ze het gefriemel vanuit hun ooghoek storend vinden.
De Tangle is in allerlei leuke kleuren en varianten verkrijgbaar: metallic, in bonte kleuren, met leuke figuurtjes erop en zelfs een harige variant. Er is er ook een die op je telefoon kunt vastmaken. Zo heb je hem altijd bij je.
Merk: Tangle© Creations
Prijs: afhankelijk van het type. Tussen de €6 en €30
Charmin’s Turning Anxiety Fidget Ring
De Charmin’s Turning Anxiety Fidget Ring is een ring die uit twee stalen ringen bestaat. Deze ringen kun je afzonderlijk van elkaar draaien. Je kunt je vast wel voorstellen dat dit mij erg nieuwsgierig maakte.
Hoewel ik tegenwoordig weinig sieraden draag, leek deze fidget mij erg handig voor onderweg. Je schuift hem namelijk eenvoudig over je vinger of duim. Vind je dat onprettig? Dan kun je hem natuurlijk ook aan een ketting hangen of aan een haakje aan je riem.
De eerste test bestond uit een bijeenkomst voor mijn werk, waarbij ik mijn vriend hielp. Als bijrijder in de auto merkte ik dat ik vrijwel continu aan de ring zat draaien. Het zal je verbazen hoeveel variaties je hierin hebt! Eerst draaide ik de ring alleen rond. Vervolgens gaf ik er zetjes tegen, zodat hij begon te spinnen. Hierbij maakt de ring geluid, omdat het metaal op elkaar draait. Vervolgens ontdekte ik hoe fijn het voelt als je de ring als een wiel over je arm rijdt. Het metaal voelt lekker glad aan op de huid. Ook hierbij kun je de ring een zetje geven, zodat hij spint.
Tijdens de bijeenkomst zat ik vrijwel continu te fidgeten. Het viel mij alleen wel op dat ik geregeld blikken van andere mensen kreeg. Het valt natuurlijk wel op als je de hele tijd aan iets zit te draaien. Bovendien maakt de ring tijdens het draaien en spinnen geluid. Het hangt er daarbij vanaf of je hem langzaam ronddraait of een zetje geeft. In elk geval voelde de ring niet heel discreet aan, behalve als sieraad.
Of je het geluid van de ring als prettig ervaart, is smaakafhankelijk. Zelf vind ik het een fijn geluid, maar mijn vriend vindt het knisperende randje eraan onprettig. Misschien ligt het aan het gebruikte mechanisme waarbij het metaal op elkaar draait. Los daarvan heb ik enorm veel plezier van de ring, zolang ik alleen ben, in een rumoerige omgeving verkeer of er langzaam mee draai. Ik merk dat ik er geregeld naar grijp als ik op de bank zit. Soms zit ik er gewoon even mee te spelen. Soms kijk ik al spinnend tv.
Er zijn meerdere varianten van de Charmin’s Turning Anxiety Fidget Ring verkrijgbaar, zowel qua kleur als het oppervlak: glad of met rondjes. Ook zijn er verschillende maten. Zelf heb ik de grootste maat gekozen, die zowel over mijn duim als ringvinger past. Heb je echter dikke vingers, dan ben ik bang dat hij niet past. Je zou dan voor een model voor over je pink kunnen kiezen of de ring aan een ketting kunnen hangen.
Verkoper: Charmin’s Ringen
Prijs: €14,95
Fidget Spinner
De Fidget Spinner is een bekende fidget toy die vooral bij kinderen enorm populair is. In menig klaslokaal heeft het speeltje docenten tot wanhoop gebracht. Plotseling zat iedereen tijdens de les te spinnen. Weg aandachtsspanne, zo leek het althans voor de docent.
Zelf had ik de Fidget Spinner nog nooit geprobeerd. Mijn eerste poging tot spinnen was dan ook een complete fail. Ik dacht namelijk dat ik ermee moest schudden en zwaaien om hem te laten spinnen. Nou, niet dus! Je moet hem een zetje geven terwijl je hem tussen duim en wijsvinger houdt. Daar ging hij dan! ‘En nu?’ vroeg ik aan mijn vriend. ‘Wat heb je hier dan aan?’ Al snel deed hij het voor.
Tijdens het spinnen kun je de Fidget Spinner bewegen, waardoor je tegendruk voelt. Al snel merkte ik dat dit fijn aanvoelt. Ik probeerde allerlei bewegingen uit om het verschil te voelen. Hierbij liet ik de Fidget Spinner de ene keer langzaam en de andere keer snel spinnen. Best leuk! En het is ook fijn om hem een zetje te geven en weer met je vinger te stoppen. Of je houdt hem aan een van de gaatjes vast een beweegt hem heen en weer. Of je ‘rijdt’ ermee over je arm. Genoeg variaties om onrustige handen mee te temmen. Ja, nu snap ik wel waarom de Fidget Spinner zo’n succes is geworden.
Toch snap ik ook waarom hij uit menig klaslokaal is verbannen. Het kan knap storend zijn als je vanuit je ooghoek de hele tijd iets ziet draaien. Ook maakt hij geluid tijdens het spinnen. Zelf vind ik het een prettig geluid, maar als een hele klas tegelijk aan het spinnen is, lijkt het waarschijnlijk alsof je op het punt staat om op te stijgen. Pas als je heel zachtjes draait, hoor je weinig tot niets. Dat kan dus een stille optie zijn.
Bonustip voor gevorderden: zet de Fidget Spinner op het topje van je vinger en laat hem draaien. Grote kans dat hij van je vinger valt. De uitdaging is om hem zo snel mogelijk te laten spinnen zonder dat hij valt.
Fidget spinners zijn klein genoeg om in je jaszak te vervoeren. Ik kan mij voorstellen dat hij in menig vervoersmiddel voor rust en plezier heeft gezorgd. Sorry, medereizigers.
Fidget Spinners zijn in talloze varianten verkrijgbaar. De spinner in deze test is van een onbekend merk, maar hij voelt kwalitatief en zwaar genoeg aan. Let er bij het kopen van jouw spinner dus op dat hij goed gebalanceerd is.
Prijs: rond de €5
Conclusie
Het is duidelijk dat fidget toys in allerlei soorten en maten verkrijgbaar zijn. Afhankelijk van je behoeften kun je de fidgets voor jezelf uitproberen en kijken wat werkt. In mijn ervaring kun je echt verrast worden door fidgets waarvan je in eerste instantie weinig verwachtte, dus kijk wat in de praktijk echt goed bij je past.
Zoals aangegeven kan de situatie waarin je een fidget toy wilt gebruiken uitmaken welke het meest geschikt is. Wil je discreet fidgeten? Kies dan voor een stil exemplaar of een cube die stille functies heeft. Ook het formaat van de fidget toy kan hierbij doorslaggevend zijn.
Los daarvan is het uiteindelijk het allerbelangrijkste dat je er iets aan hebt. Helpt de fidget je ontspannen? Voel je je rustiger worden of kun je je beter concentreren? Dan is het doel bereikt.
Welke fidget toy is jouw favoriet en waarom?
Bekijk ook de video
Abonneer je op dit blog
Noot: sommige links in dit artikel zijn affiliatelinks. Dat betekent dat als iemand via deze links een aankoop doet, ik een klein percentage als vergoeding krijg.
